Apple ra mắt iOS 14 cho phép các ứng dụng ngoại lai được cài đặt làm ứng dụng mặc định
Apple đang rục rịch cho ra mắt iOS 14? Các phiên bản iOS trước đã có những hạn chế gì khiến người dùng không thích hệ sinh thái mã nguồn đóng của Apple? Apple bị khiếu nại đánh cắp ý tưởng ứng dụng và chơi “không đẹp”? Hãy cùng tìm hiểu những câu hỏi trên trong bài viết này nhé.
Đối với iPhone mà nói, có người thích iPhone, và cũng có người không thích iPhone. Người thích iPhone là do hệ điều hành iOS luôn chú trọng từng chi tiết, và chất lượng tuyệt vời của từng ứng dụng do các nhà phát triển tạo ra; và người không thích iPhone là do hệ sinh thái khép kín của Apple hạn chế cách họ sử dụng nó. Họ không thể thay đổi trình duyệt mặc định; mỗi lần chọn đọc email, họ đều buộc phải truy cập vào một ứng dụng email của iOS; và những hạn chế trên hệ điều hành đóng kín của Apple so với Android là những hạn chế về tính năng tùy biến và tính năng ứng dụng.
Nhiều tin đồn cho rằng Apple đang cân nhắc giải quyết một số hạn chế trong iOS 14. Bản cập nhật hệ điều hành sắp tới có thể là cơ hội lý tưởng để Apple nới lỏng hệ sinh thái của mình một chút, bởi ở Mỹ và châu Âu đang bắt đầu dấy lên những nghi vấn: các chuyên gia Apple đã kiểm soát nền tảng mobile như thế nào.
Vừa qua Bloomberg báo cáo rằng Apple đang cân nhắc việc cho phép các ứng dụng như Gmail hoặc Chrome cài đặt làm ứng dụng mặc định trên phiên bản iOS 14. Mặc dù đây chỉ là một sự thay đổi nhỏ, nhưng thay đổi này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến các nhà phát triển ứng dụng mà suốt thời gian vừa qua họ phải cạnh tranh với các ứng dụng tích hợp của Apple.
Window, Android và macOS đều cho phép cài đặt các ứng dụng của bên thứ ba làm mặc định, nhưng iOS vẫn đứng ngoài cuộc chơi này trong suốt hơn 1 thập kỷ. 10 năm qua, các đối thủ đã thu hút một lượng lớn người dùng email tích hợp ứng dụng lịch đầy đủ tính năng; email có thể xem ở nhiều trình duyệt mobile mở rộng đồng bộ trên nhiều nền tảng không phải của Apple.
Trong khi đó, trải nghiệm iOS vẫn buộc bạn phải sử dụng các ứng dụng có phần kém hơn của Apple.
Tại sao lại bây giờ mới làm?
Phiên bản iOS 14 là thời điểm lý tưởng để nới lỏng các hạn chế về ứng dụng mặc định, bởi các cơ quan quản lý ở châu Âu và Hoa Kỳ đang tiến hành kiểm tra toàn bộ nền tảng mobile và ảnh hưởng của Apple. Cơ quan quản lý châu Âu cho biết họ đang chuẩn bị khởi động một cuộc điều tra chống độc quyền của Apple sau khi Spotify đệ đơn khiếu nại Apple thiên vị dịch vụ âm nhạc của họ đồng thời đưa ra những hạn chế cho các đối thủ. Spotify cũng khiếu nại việc Apple yêu cầu người dùng iPhone phải mua các ứng dụng bằng App Store, yêu cầu này đã đem về 30% hoa hồng đóng góp vào doanh thu của nhà Táo.
Phản hồi của Apple về khiếu nại của Spotify nhấn mạnh sự khó khăn khi cạnh tranh với nhà sản xuất iPhone trên nền tảng mà Apple đặt ra các điều lệ và có thể thay đổi điều lệ nếu muốn. Các nhà phát triển tránh phí thanh toán trong ứng dụng của Apple đều bị cấm tiết lộ cách thức và địa chỉ có thể thanh toán ứng dụng ngoài App Store cho khách hàng. Nghĩa là các ứng dụng như Netflix (không thể thanh toán đăng ký trong ứng dụng) không được phép liên kết với trang web của họ, thậm chí không được phép hướng dẫn người dùng truy cập netflix.com để đăng ký tài khoản.
Apple đang phải đối mặt với những khiếu nại tương tự về khoản hoa hồng 30% và Tòa án tối cao Hoa Kỳ đã ra phán quyết vào năm ngoái rằng công ty sẽ phải đối mặt với vụ kiện độc quyền của App Store.
Mặc dù vậy, các cáo buộc không chỉ dừng lại ở việc Apple ăn xén hoa hồng. Thời gian gần đây, công ty Tile đã làm chứng cho một phiên điều trần chống độc quyền của quốc hội rằng Apple đang dần loại bỏ các đối thủ tiềm năng bằng nền tảng của họ. Tin đồn Apple sẽ ra mắt đối thủ cạnh tranh với thẻ Bluetooth chống mất đồ của Tile, và Phó Chủ tịch kiêm Tổng Cố vấn của Tile, bà Kirsten Daru đã cáo buộc Apple sử dụng iOS để ủng hộ cho lợi ích riêng của họ.
“Apple hành động như một thủ môn bảo vệ các ứng dụng và công nghệ của riêng họ. Các ông có thể là đội bóng xuất sắc nhất, nhưng các ông đang đấu với một đội chủ nhà – người sở hữu sân vận động, làm chủ trái bóng và giải đấu; một đội có thể thay đổi luật chơi nếu họ muốn”.
Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, ứng cử viên cho vị trí Tổng thống của đảng Dân chủ, cũng cảnh giác với sự kiểm soát của Apple trên App Store và tin rằng công ty không nên điều hành cả App Store và phân phối ứng dụng trong đó. Trong cuộc phỏng vấn với The Verge năm ngoái, bà cho rằng “Họ nên điều hành một trong hai thứ thôi. Có thể là quản lý nền tảng hoặc quản lý App Store. Họ không nên làm cả hai cùng một lúc”.
Những hạn chế của Apple
Việc Apple miễn cưỡng để cho chủ sở hữu iPhone thiết lập các ứng dụng mặc định của riêng họ đã tạo ra một tình huống khó khăn buộc các nhà phát triển phải cố gắng khắc phục bằng nhiều cách khác nhau. Các ứng dụng như Outlet cho phép bạn đặt Google Maps và Chrome làm bản đồ mặc định và liên kết web mặc định; các ứng dụng khác như Youtube có thể mở liên kết trong Chrome nếu bạn đã cài đặt ứng dụng. Đối với Apple, Instagram, Tik Tok, Youtube, Twitter và các ứng dụng khác đều phải đăng ký liên kết trên iOS do không có lựa chọn ứng dụng mặc định. Vì thế, nếu bạn nhấn chọn các ứng dụng trên từ ứng dụng khác, bạn sẽ được chuyển đến ứng dụng iOS gốc nếu ứng dụng đó được cài đặt. Ví dụ, bạn nhấp vào đường link của Instagram trên Facebook bằng điện thoại iPhone, thì đường link đó sẽ tự động được chuyển đến ứng dụng Instagram mà bạn đã cài đặt sẵn trên iPhone.
Mặc dù có các cách giải quyết trên nhưng mỗi khi nhận được các đường link trên iMessage hay WhatsApp thì iPhone cũng tự động chuyển link về Safari. Rồi các liên kết mail trên web cũng đẩy sang hộp mail của iOS tích hợp. Trợ lý ảo Siri cũng là là trợ lý duy nhất có thể gọi bằng giọng nói từ màn hình khóa. Alexa, Google Assistant và Cortana đều bị hạn chế và chỉ có thể hoạt động trong các ứng dụng của họ.
Nếu Apple nới lỏng các quy tắc ứng dụng mặc định của mình, nó sẽ cải thiện trải nghiệm tổng thể iOS cho nhiều người – nhưng điều đó phụ thuộc vào việc họ sẵn sàng đi bao xa. Những hạn chế về ứng dụng của Apple không đơn thuần chỉ hạn chế các ứng dụng mặc định mà nó thường liên quan đến nhu cầu bảo mật quan trọng. Chrome, Edge, Firefox, Brave và các công ty khác phải sử dụng công cụ trình duyệt dựa trên WebKit của Safari trong các ứng dụng của họ, vì Apple không cho phép các công cụ kết xuất của đối thủ trên iOS. Nhờ đó, Apple có thể kiểm soát bảo mật và cập nhật cách hiển thị nội dung web trên các thiết bị trong mọi ứng dụng. Các ứng dụng của bên thứ ba cũng bị giới hạn tương tác với các tin nhắn trong iMessage và các cuộc gọi điện thoại.
Những hạn chế này giúp cải thiện bảo mật cơ bản của iOS theo nhiều cách bằng cách hạn chế mã độc hại chạy tự do và ngăn các ứng dụng gửi tin nhắn SMS thay bạn. Nhưng chúng cũng dẫn đến sự thiếu cạnh tranh và lựa chọn cho người dùng iPhone. Ứng dụng Your Phone của Microsoft cho phép bạn theo dõi và kiểm soát hoàn toàn thiết bị Android từ Windows PC và thậm chí gửi và nhận tin nhắn cũng như nhận cuộc gọi. Tuy nhiên, khi cài ứng dụng này trên hệ điều hành iOS thì trở nên vô dụng, không một tính năng nào trong số này hoạt động được.
Một cách khác mà Apple có thể hạ thấp bức tường “sinh thái khép kín” này là xem xét lại các chính sách của App Store. Google, Nvidia và Microsoft cũng đang đối mặt với những thách thức khi tung ra các dịch vụ phát trực tuyến trò chơi trên nền tảng đám mây của họ trên iOS. Phải mất gần một năm để Apple phê duyệt ứng dụng Steam Link của Valve, mặc dù nó chủ yếu phát trực tiếp các trò chơi từ máy tính để bàn tại nhà của bạn. Apple ban đầu đã từ chối nó vì “xung đột kinh doanh”, và có khả năng liên quan đến ứng dụng cho phép người dùng iOS truy cập vào cửa hàng ứng dụng Steam trong hệ sinh thái được kiểm soát chặt chẽ của Apple. Microsoft hiện đang thử nghiệm các giới hạn của các chính sách App Store với xCloud bản beta, đồng thời tiết lộ rằng họ phải giới hạn ứng dụng của mình do các chính sách này.
Apple đã nới lỏng một số quy tắc nghiêm ngặt của iOS trong quá khứ, ý tưởng này cho thấy hệ điều hành của công ty sẽ phát triển trong tương lai. Apple đã tạo CallKit để cho phép các ứng dụng VoIP như WhatsApp, Skype, Messenger và các ứng dụng khác tích hợp chặt chẽ vào trình quay số điện thoại của hệ điều hành. Bây giờ người dùng có thể thực hiện và nhận cuộc gọi thông qua WhatsApp và chúng không khác gì các cuộc gọi iPhone thông thường, thậm chí hiển thị trong lịch sử cuộc gọi điện thoại được tích hợp.
Apple cũng nới lỏng các quy tắc bàn phím của bên thứ ba trên iOS 8, thậm chí hiện nay, ứng dụng Tin nhắn của Apple có thể sử dụng tính năng bàn phím QuickType được tích hợp để phân tích mã SMS vào các ứng dụng khác. Thay đổi này giúp ích rất nhiều khi người dùng cần các ứng dụng khác để truy cập mã SMS, nhưng nếu Apple sẵn sàng nới lỏng các hạn chế Tin nhắn của mình hơn nữa, thì nó có thể cho phép các đối thủ cạnh tranh tạo ra các lựa chọn thay thế thực sự cho iMessage trên iPhone mà có hỗ trợ đầy đủ RCS. (RCS là viết tắt của “Rich Communication Services” – một dịch vụ thông tin của Google có thể đưa thêm những tính năng động vào như Group chat, chia sẻ ảnh độ phân giải cao, kết hợp RCS vào dịch vụ MMS và SMS).
Apple bị tố chơi “xấu”
Các nhà phát triển ứng dụng bên thứ ba đã cáo buộc Apple ăn cắp ý tưởng ứng dụng của họ trong nhiều năm và xây dựng chúng thành iOS và macOS. Apple đã xây dựng các lựa chọn thay thế cho Bitmoji, Moment, IFTTT, các tính năng của Google Photos, Houseparty, các ứng dụng đo AR và nhiều ứng dụng khác. Nó thậm chí còn có biệt danh “Sherlocking”, mà các tính năng tham chiếu được thêm vào công cụ tìm kiếm trên máy tính để bàn Sherlock của Apple vào năm 2002; trong khi đó, các tính năng này đã có sẵn trong một ứng dụng Watson phổ biến của bên thứ ba.
Gần đây, Blix, nhà phát triển đằng sau ứng dụng quản lý email BlueMail, tuyên bố rằng Apple đã đánh cắp tính năng đăng nhập email ẩn danh của họ và sau đó, đã loại bỏ ứng dụng iPhone của Blix trong kết quả tìm kiếm và loại bỏ ứng dụng macOS của họ khỏi App Store. Blix hiện đang kiện Apple và kêu gọi những người khác lên tiếng chống lại những gì họ tuyên bố là chiến thuật kinh doanh “chơi xấu” của Apple.
Có lúc, các lựa chọn thay thế tự nhiên của Apple đến ngay khi nó phá vỡ các ứng dụng của bên thứ ba. Apple đã tạo kiểm soát screentime vào iOS, xuất hiện ngay khi nó bắt đầu phá vỡ các ứng dụng với chức năng tương tự của bên thứ ba. Sau đó Apple đã lùi lại, nhường chỗ cho đối thủ từ những thay đổi này, nhưng có vẻ là không đúng lúc.
Apple cũng phải đối mặt với các nghi vấn về những hạn chế trên nền tảng của mình mà không thường xuyên áp dụng cho các ứng dụng riêng. Gần đây, Apple đã bắt đầu bẻ khóa các tính năng vị trí và Bluetooth trên iOS 13, nhắc nhở người dùng các ứng dụng của bên thứ ba đang sử dụng vị trí của bạn trong nền. Mặc dù tính năng này được thiết kế với mục đích riêng tư, nhưng Apple lại không cung cấp các thông báo tương tự cho các ứng dụng của riêng mình như Find My.
Các cửa sổ pop-up khiến nhiều người bực mình khi cứ phải liên tục nhấn vào “Luôn cho phép” sau vài ngày, mặc dù người dùng đã cài đặt tính năng luôn luôn truy cập vị trí của bạn trong ứng dụng. Google đang đưa ra các hạn chế tương tự đối với các ứng dụng Android, nhưng các chính sách tương tự sẽ được áp dụng cho các ứng dụng của riêng họ.
Apple cũng phá luật của chính mình ở những nơi khác trong iOS bằng cách sử dụng thông báo đẩy để quảng cáo cho Apple Music, Apple TV Plus hoặc thậm chí là chương trình Carpool Karaoke của Apple. Trước đây, quy tắc của Apple đã nói rõ rằng các thông báo đẩy không nên được sử dụng cho mục đích quảng cáo, khuyến mãi hoặc tiếp thị trực tiếp.
Với những khiếu nại đang áp đặt lên Apple, iOS 14 có thể là cơ hội để công ty giảm bớt một số áp lực từ các cơ quan quản lý đồng thời cải thiện trải nghiệm tổng thể của iPhone và iPad cho người tiêu dùng. Nếu trong tháng 9 tới, các chủ nhân iPhone được phép sử dụng các ứng dụng email yêu thích, các trình duyệt và các ứng dụng khác một cách tự do hơn, thì đây có lẽ sẽ là một bước ngoặt đáng nhớ của Apple và cả người dùng iPhone.
Các bạn có mong đợi gì ở phiên bản iOS 14 đầy hứa hẹn này, hãy để lại bình luận bên dưới nhé.
Nguồn: The Verge
